Mitologia celtycka – zespół wierzeń wyznawanych przez plemiona celtyckie przed przyjęciem przez nie chrześcijaństwa.
Podobnie jak inne ludy europejskie, przed przyjęciem chrześcijaństwa Celtowie byli ludem, którego religia miała charakter politeistyczny.
Niektóre spośród składających się na ich religię mitów zostały uwiecznione przez kronikarzy, a elementy mitologii wpłynęły na nowożytną cywilizację europejską.
Abnoba
Abnoba to bogini Schwarzwaldu, obecnie we współczesnych Niemczech, regionie z wieloma źródłami leczniczymi, w tym słynnym Baden-Baden.
Etymologia jej celtyckiego imienia jest związana z „wilgocią” lub „rzeką”. Jest bardzo blisko spokrewniony z Avon, popularną nazwą rzek; pewne przypuszczenia, że przynajmniej niektóre z tych rzek zostały nazwane na jej cześć.
Bardzo niewiele informacji o Abnobie zachowało się. Rzymianie utożsamiali ją z Dianą . Dianie Abnoba poświęcono rzymski ołtarz w ciepłych źródłach mineralnych Badenweiler na skraju Schwarzwaldu. Ponieważ jej ołtarz znajdował się w leczniczej kąpieli, prawdopodobnie można bezpiecznie założyć, że była podobna z natury do celtyckich bóstw żeńskich związanych z leczniczymi źródłami, jak Sequana czy Sulis , ale posiadała silniejsze skojarzenia z dziką przyrodą, stąd skojarzenie z Dianą. Podobnie jak Diana, Abnoba może kojarzyć się z płodnością i obrzędami kobiecymi.
Rzymski historyk Tacyt (ok. 56 – ok. 117 n.e.) pisze, że Abnoba nazywa również górę, z której wypływa rzeka Dunaj. Dwa strumienie w Schwarzwaldzie stanowią źródło Dunaju, ale lokalizacja i współczesna tożsamość tej góry nie zostały zidentyfikowane. Możliwe, że Abnoba jest także duchem tej góry, jednego lub obu strumieni, samego Dunaju lub jednego lub wszystkich z powyższych.
Prośba: Proś Abnoba o pomoc w ochronie dzikiej przyrody, roślin leśnych i zwierząt.
Ulubione osoby: Osoby, które mają silne skojarzenia z Czarnym Lasem, a może nawet z lasami.
Ołtarz: Udekoruj go, aby przywołać głęboki las. Uwzględnij szyszki sosnowe i jodłowe (najczęściej drzewa w Schwarzwaldzie) oraz zdjęcia zwierząt leśnych.
Ofiary: Działania na rzecz tego, co kiedyś było jej domeną; Ciasto Czarnego Lasu; Szynka schwarzwaldzka; woda źródlana; pielgrzymka do jednego ze źródeł w pobliżu Schwarzwaldu
Andraste
Andraste jest wzywana do odwagi, szczęścia, bezpieczeństwa i zwycięstwa w bitwie. Jej imię może oznaczać „niezwyciężony”, „niepokonany” lub „zwycięstwo”. Jest boginią przywołaną przez Boudicę, brytyjską królową wojowników podczas buntu przeciwko Rzymowi w 60 roku n.e. Z powodu tego buntu przetrwały informacje dotyczące Andrasty - aczkolwiek z piór Rzymian, wrogów jej wielbicieli.
Dio Cassius był stronniczym reporterem urodzonym długo po buncie Boudiki. Trudno jest ocenić trafność jego stwierdzenia: nie jest nawet jasne, czy ma na myśli, że rytuały Andrasty były naprawdę podobne do dionizyjskich tradycji duchowych prawdziwych Maenad, czy też słowo Maenad przerodziło się w obraźliwe słowo, oznaczające tylko dzikie, żądne krwi kobiety .
Rzymski historyk Dio Cassius (urodzony ok. 160 rne, zmarł po 229 r., Kiedy ukazała się jego ostatnia książka) spędził ponad dwadzieścia dwa lata na badaniu osiemdziesięciotomowej historii Rzymu. Napisał, że Boudica rytualnie wypuściła zająca, aby przywołać Andraste podczas inicjowania jej kampanii wojskowych. Dio Cassius opisuje obrzędy Andrasty jako przypominające obrzędy Maenad, wielbicielek Dionizosa . Nie chciał tego jako komplementu. Porównanie zostało podane w kontekście opisu masakry rzymskich kobiet dokonanej przez Boudicę w Londynie.
Dio Cassius pisze, że po splądrowaniu Londynu więźniarki Boudiki złożono w ofierze w gaju Andraste: piersi ofiar zostały odcięte i włożone do ust, zanim zostały wbite pionowo na wielkie szaszłyki. (Co stało się z więźniami płci męskiej - jeśli w ogóle byli - jest niejasne). Rzymski senator i historyk Tacyt (ok. 56 r. - ok. 117 r.), Który żył bliżej czasów Boudiki, również opisuje tę scenę, ale nie w kategoriach ofiar składanych Andraste . Sugeruje, że Boudica i firma byli już świadomi swojego losu i ostatecznej klęski, więc z góry żądali zemsty. Rzymianie utożsamiali boginię Andraste z własną boginią Wiktorią.
Miejsce: Jedyne, co naprawdę wiadomo o obrzędach Andraste to to, że otaczano ją czcią w gaju. Jeśli jej szukasz, to jest miejsce, od którego możesz zacząć.
Arnemetia
Pani Gaju; Ona, która mieszka w Świętym Lesie
Arnemetia jest boginią leczniczych źródeł Buxton, Derbyshire w Anglii. Uzdrowisko w Buxton jest wyjątkowe, ponieważ w rzeczywistości istnieją dwa źródła położone blisko siebie, wypuszczające dwa rodzaje wody. Rzymianie i ludność celtycka, którą podbili, mogli nie zgadzać się w wielu sprawach, ale łączyło ich zamiłowanie do łaźni termalnych i duchów, które im przewodzą. Rzymianie założyli osadę w pobliżu źródeł Arnemetia około 78 roku n.e., nazywając święte uzdrowisko Aquae Arenemetiae: Waters of Arnemetia.
Poza ograniczonymi dowodami archeologicznymi i rzymskimi inskrypcjami niewiele więcej zachowało się w odniesieniu do Arnemetia. Jej imię zawiera celtyckie słowo nemeton, oznaczające „święty gaj”. Miała świątynię przy źródle przypuszczalnie z zagajnikiem. Uważa się, że picie jej wody łagodzi choroby, zwłaszcza chroniczne choroby wyniszczające. Miejsce to pozostało święte po nawróceniu na chrześcijaństwo, ale wody zostały ponownie poświęcone świętym kobietom. Studnia Świętej Anny, ponieważ została przemianowana, była głównym miejscem pielgrzymek aż do reformacji. Nadal jest miejscem corocznego festiwalu ubioru.
Element: woda
Artio
Artio jest boginią niedźwiedzia i opiekunem niedźwiedzi. Jej imię oznacza „Niedźwiedź”. Chociaż obecnie najbardziej kojarzy się z Bernem w Szwajcarii, miastem niedźwiedzi, inskrypcje poświęcone Artio znaleziono również w pobliżu Trewiru.
Ikonografia: W 1832 r. W Bernie ekshumowano starożytny posąg z brązu, na którym widniał napis Artio. Przedstawia siedzącą kobietę oferującą owoce niezwykle dużemu niedźwiedziowi.
Aveta
Aveta to tajemnicza celtycka bogini, o której zachowało się niewiele informacji. Archeologiczne dowody wskazują, że jej sanktuarium w Trewirze nad Mozelą przy uzdrawiającym źródle było miejscem pielgrzymek. Poświęcone jej inskrypcje znaleziono w Szwajcarii i całej Francji: mogła być kiedyś bardzo wybitną boginią.
Ikonografia: Przedstawiana jest jako kobieta trzymająca owinięte dziecko, piesek lub kosze z owocami.
Atrybuty: Jej atrybuty są wskazówką co do jej mocy:
• Kosze z owocami wskazują na obfitość i dobrobyt, rolnicze i inne.
• Otulone niemowlę wskazuje na płodność i bezpieczny, udany poród.
• Psy domowe to celtyckie symbole uzdrawiania.
Ofiary: Znaleziono gliniane wotywne obrazy Avety, co wskazuje, że mogła ona otrzymać swoje zdjęcia.
Belenus
Genialny
Święto: 1 maja
Belenus to zlatynizowana nazwa bóstwa celtyckiego zwanego Bel lub Belen. To Bel w jego imieniu wywodzi się od celtyckiego słowa interpretowanego jako „genialny”, „jasny”, „lśniący”, „świetlisty” lub „promienny”. Na pewno bardzo niewiele wiadomo o Belenus. Celtowie nie powierzyli świętej wiedzy papierowi. Rzymianie utożsamiali go z Apollem .
Opierając się na zachowanych inskrypcjach i pozostałościach archeologicznych, Belenus był jednym z najbardziej czczonych i ukochanych bóstw świata celtyckiego. Wydaje się, że centrum jego kultu znajdowało się we Francji, gdzie odkryto najwięcej artefaktów, ale dedykowane mu inskrypcje znaleziono od Wysp Brytyjskich po Słowenię.
Kapliczki Belenus często zawierały lecznicze źródła. Może mieć władzę nad leczniczą mocą słońca. Duch erotyczny, może być duchem reprodukcyjnej płodności dla ludzi i zwierząt. Czasami nazywany jest Panem Stad.
Belenus może być tym samym duchem co Beli, ojciec Arianrhod. Inni twierdzą, że Belenus to Baal, który przywieziony do Francji przez kupców fenickich przystosował się do celtyckiego życia i duchowości. Jeszcze inna teoria sugeruje, że Belenus powstał na terenach dzisiejszej Słowenii i podróżował na zachód przez Europę. Wiele miejsc we Francji wciąż przywołuje jego imię:
• Beaune w Burgundii
• Tombelen, obecnie lepiej znany jako Mont Saint-Michel; nazwa może oznaczać „grób Belenusa”.
• Bollène w południowej Francji
• Ballon w pobliżu Lemans i sąsiednich Saint-Mars-sous-Ballon i Souligné-sous-Ballon
Belenus został zasymilowany do Saint Bonnet. Miejsca nazwane na cześć tego świętego mogły być kiedyś święte dla Belenusa.
Planeta: Słońce
Żywioły: Ogień, woda
Zwierzę: Koń
Święty dzień: Belenus jest obchodzony w Beltane lub w Wigilię Majową; początek nocy 30 kwietnia, a uroczystość kontynuowana 1 maja; także 15 stycznia, święto św. Bonneta
Ofiary: Ofiary wotywne znalezione w jego sanktuarium w Sainte-Sabine obejmują konie z terakoty i kamienne rzeźby niemowląt w pieluchach.
Brigantia
Była duchem przewodnim Brigantes, najbardziej zaludnionego celtyckiego plemienia Brytanii. Rządzili szerokim pasmem północnej Anglii i Midlands ze stolicą w Yorku. Imię Brigantii jest zwykle interpretowane jako królowa. Rzymianie utożsamiali ją z Minervą i Victorią. Jest powszechnie uważana za tego samego ducha, co Brygida i galijska Brigindo.
Cernunnos
Rogaty bóg Celtów, związany z polowaniem i płodnością. Czasami był przedstawiany z nogami węża, torsem mężczyzny i głową byka lub barana; albo był pokazywany z jeleniami lub z rogami jelenia. Cernunnos był władcą podziemnego lub innego świata, otwieraczem bram między życiem a śmiercią. Był również czczony przez Rzymian i Galów, którzy czasami przedstawiali go jako trójgłowego. Nazwa Cernunnos oznacza po prostu „rogaty”.
Słynny kociołek Gundestrup, duży, pozłacany srebrny kociołek z ok. 100 pne i odzyskany z torfowiska w pobliżu Gundestrup w Danii, przedstawia Cernunnosa z rogami jelenia w kilku scenach: jako człowieka z rogami, któremu towarzyszą zwierzęta, w tym dzik, i chwytający węża z głową barana; i chwytając jelenia w obie ręce. Uważa się, że kocioł jest pochodzenia celtyckiego, chociaż niektórzy uczeni twierdzą, że jest galijski.
W Wicca and Paganism , Rogaty Bóg jest często nazywany „Cernunnos” w rytuałach.
Znany również jako: Kernunnos
Cernunnos to łacińska nazwa nadana temu tajemniczemu celtyckiemu bóstwu. Cernunnos jest zwykle tłumaczony jako „rogaty” i pochodzi od indoeuropejskiego rdzenia ker oznaczającego „wzrost” lub „stać się dużym i twardym”. Może to być imię lub tytuł: słowo to pojawia się na ołtarzu znalezionym w Notre Dame wraz z jego wizerunkiem.
Na Kociołku Gundestrup, bogato zdobionym srebrnym naczyniu, odkrytym na duńskim torfowisku w 1891 roku i datowanym na I lub II wiek pne, Cernunnos siedzi ze skrzyżowanymi nogami otoczony leśnymi zwierzętami, trzymając w jednej ręce baraniego węża i torc w drugim. Na uldze z Reims we Francji Cernunnos siedzi ze skrzyżowanymi nogami, a u jego stóp jeleń i byk. Ma duży worek, z którego rozdziela to, co może być monetami lub zbożem.
Wizerunek Cernunnosa pojawia się w całej celtyckiej Europie, od Irlandii po Rumunię. Najstarszy zachowany obraz pochodzi z włoskich Alp z IV wieku p.n.e., wówczas celtyckich. Pozostaje ukochany w społeczności neo-pogańskiej, gdzie może być związany z Zielonym Człowiekiem. Cernunnos ma władzę nad naturą, zwierzętami i dostatkiem. Daje i rozdziela bogactwa. Jest Panem Dusz, Celtyckim Panem Podziemia, zmarłym, uzdrawiającym i bogactwem.
Wyobrażenia: Cernunnos ma męskie ciało i rogi jelenia, chociaż może to być szamański strój rytualny. Czasami jego nogi są wężami.
Ikonografia: Istnieje ponad trzydzieści zachowanych przedstawień. Czasami ma trójgłową lub potrójną twarz i może mu towarzyszyć kobieta.
Atrybuty: Worek pełen skarbów; obroża, celtycki symbol władzy i szlachetności
Zwierząt: Węże rogate i zwykłe węże; byk; dzik; jeleń
Ceridwen
(Cerridwen, Keridwen) (biała, błogosławiona) W mitologii celtyckiej, brytyjska bogini płodności; zmiennokształtna córka Ogyrvena; żona Tegida Śmiałego; matka Crerwy, najpiękniejszej dziewczyny na świecie i Avagdu, najbrzydszego chłopca. Posiadała magiczny kocioł zwany Amen, który trzymała na dnie jeziora Bala (Walia). Kocioł zawierał magiczny napój o nazwie greal, zrobiony z sześciu roślin. Kiedy greal był pijany, dawał inspirację i wiedzę. Kiedy zamiast tego trzy krople kotła przeznaczonego dla jej syna Avagdu spadły na Gwiona, dając mu mądrość i wgląd, Ceridwen ruszyła za nim. Najpierw zmienił się w zająca, a ona w charta; on stał się rybą, a ona wydrą; on stał się ptakiem, a ona jastrzębiem; on stał się ziarnem kukurydzy, a ona kurą - i w końcu go zjadła. Potem urodziła go i wrzuciła do morza.
Coventina
To duch wody, który przewodzi rzeki Carrawburgh w Northumberland, niegdyś rzymskiej osadzie Brocolitia. Leczy choroby, przywraca płodność i była czczona przez kolonizujących Rzymian i Celtów. Rzymianie utożsamiali ją z Minervą. Jej świątynia otaczała sadzawkę zasilaną świętym źródłem. Chociaż teraz jest jej jedyną znaną świątynią, nie była lokalną boginią, ale była również czczona w północno-zachodniej Hiszpanii oraz w Narbonne w południowej Galii. Nie była znikomym bóstwem - nie była małą syrenką . Język używany przez Rzymian wskazuje, że uważali ją za bóstwa państwowe.
Jej źródło i studnia zostały zamknięte około 130 roku n.e. Sanktuarium było bardzo popularne na przełomie II i III wieku. W 391 roku n.e. edykt teodozjański zniósł pogaństwo i nakazał zamknięcie pogańskich świątyń i sanktuariów. Dowody wskazują, że wielbiciele próbowali ukryć świątynię Coventiny, umieszczając nad studnią kamienie budowlane.
Klasyfikacja: Syrena
Atrybut: Lilia wodna lub liść lilii wodnej
Święte miejsce: Kapliczka Coventiny znajdowała się w Carrawburgh na murze Hadriana.
Ofiary: Wśród ofiar odzyskanych z jej kapliczki są terakota ex-votos w postaci części ciała; aż 16 000 monet i kadzielnica z brązu z wyrytym imieniem Coventina; biżuteria; szpilki (zwykle oznaczające prośby o bezpieczny poród)
Grannus
Grannus to uzdrawiający duch związany z leczniczymi źródłami. Rzymski historyk Dio Cassius, który żył na przełomie II i III wieku, umieścił Grannusa w tej samej lidze co Asklepios i Serapis . (Najwyraźniej cesarza Karakalli nie można było wyleczyć w żadnym z trzech świątyń bóstw). Grannus był głównym bóstwem celtyckim, czczonym na szerokim obszarze terytorium od Bretanii na zachodzie po Węgry, gdzie poświęcono świątynię z III wieku n.e. do Apollo Granusa i Sirona. Rzymianie utożsamiali Grannusa z Apollem.
Grannus miał sanktuaria w całej Europie, w tym jedną przy gorących źródłach dzisiejszego Akwizgranu we współczesnych Niemczech, zwanych niegdyś Aquae Granni, „Wody Grannus”. Wielbiciele przybyli, aby wykąpać się w świętych wodach. Świątynie Grannusa zawierały dormitoria, w których śpiący petenci mogli inkubować sny i otrzymywać uzdrowienia i wizyty bezpośrednio od Grannusa.
Małżonka: Sirona
Planeta: Słońce
Nantosuelta
Nantosuelta to tajemnicza bogini płodności i obfitości, która niegdyś była niezwykle popularna w Burgundii, dolinie Rodanu, Luksemburgu i Nadrenii. Kiedy chrześcijaństwo stało się oficjalną religią, Nantosuelta została prawie całkowicie wymazana z historii; tak więc jej obecna nieuchwytność może nie być nieodłączna, ale raczej wynika z prostego braku informacji.
Nantosuelta był czczony bez małżonka we wschodniej Galii, ale gdzie indziej obok celtyckiego bóstwa Sucellusa. Razem przewodniczyli zbiorom wina w Burgundii. Ich ikonografia przedstawia je z beczkami wina.
Wyobrażenia: Ma gęste, kręcone włosy i została przedstawiona w spódnicy z falbanami i masywnym oborniku, symbolizującym jej moc i znaczenie.
Atrybuty: Mały domek (jak domek dla lalek) na długim kiju, miska jabłek
Ptak: Kruk
Stworzenie: Pies
Ofiary: Wino bordowe lub reńskie, owoce, miód, plaster miodu
Nehalennia
4 kwietnia 1970 r. Rybacy pracujący przy Colijnsplaat, ujściu holenderskiej rzeki East Scheldt, wydobyli trzy fragmenty z dwóch ołtarzy osiemdziesiąt pięć stóp pod powierzchnią. W tym czasie odzyskali także zapomnianą boginię, której poświęcono te ołtarze. Dalsza eksploracja pozwoliła odkryć ponad sto dwadzieścia ołtarzy i rzeźb. Inskrypcje identyfikowały boginię jako Nehalennię, co było interpretowane jako „przywódca”, „pilot” lub „sterująca kobieta”. Niezwykle popularna we wczesnych wiekach naszej ery nadrzeczna świątynia Nehalennia została zatopiona przez Morze Północne, gdy linia brzegowa cofnęła się pod koniec ery rzymskiej.
Nehalennia posiadała co najmniej dwie znaczące kapliczki na holenderskim wybrzeżu Morza Północnego. (Gdyby było ich więcej, nie zostały jeszcze odzyskane). Opierając się na tym, co zostało odzyskane, Nehalennia nie była boginią głodujących mas, ale matroną bogatych i przedsiębiorczych. Zachowane ołtarze zawierają informacje dotyczące dawców. Kapliczki Nehalennia były dobrze wyposażone i patronowane przez zamożnych.
Nehalannia jest boginią dobrobytu i dobrobytu; jej odnoszący sukcesy wielbiciele byli żywym świadectwem jej waleczności. Ludzie pokonywali duże odległości, aby odwiedzić jej świątynię. Wśród wielbicieli byli Celtowie z każdego zakątka celtyckiego świata, a także obywatele rzymscy i ci pochodzenia germańskiego. Nehalennia sponsorowała i chroniła handlarzy i podróżników z Morza Północnego. Wielu bhaktów było kupcami, starożytnymi odpowiednikami osób podróżujących w interesach.
Wyłonienie się Nehalennia z podziemi może wskazywać, że aktywnie wraca do biznesu i jest gotowa na przyjęcie nowych klientów.
Praktycznie zawsze przedstawiany z dużym psem, który siedzi obok niej, pies Nehalennia jest konsekwentnie dużym, przyjaznym psem do towarzystwa, a nie zaciekłym lub agresywnym psem stróżującym. Bóstwa celtyckie blisko związane z psami są zwykle kojarzone z uzdrawianiem, śmiercią i / lub życiem pozagrobowym, więc psi towarzysz Nehalenni prowadzi do spekulacji, że oprócz bycia ochronną boginią dobrobytu jest także boginią uzdrawiania i / lub śmierć.
Ikonografia: Nehalennia jest przedstawiana jako młoda kobieta w charakterystycznym ubraniu (mały okrągły kapelusz; krótka peleryna do ramion). Jest przedstawiana z psem, który patrzy na nią lub dotyka nosem jej kolana. Czasami jest intronizowana pod baldachimem w kształcie muszli. Czasami jest przedstawiana w towarzystwie Neptuna. Nehalennia czasami stoi na dziobie statku w podobny sposób jak Isis i niektóre Czarne Madonny.
Atrybuty: Łódź, lina, ster
Element: woda
Stworzenie: pies, delfin
Ołtarze: Ołtarze Nehalennia zdobią motywy morskie
Święte miejsca:
Na terenie dzisiejszej Holandii znaleziono dwie świątynie:
• Colijnsplaat
• Domburg na wyspie Walcheren
Nodens
Twórca chmury; Ten, który obdarza bogactwem
Nodens to duch uzdrawiania i morza. Obecnie niewiele o nim wiadomo: to, co wiadomo, zostało w dużej mierze zebrane w całość z dowodów archeologicznych i inskrypcji. Nodens może, ale nie musi, być tym samym co Nuada. Rzymianie utożsamiali go z Marsem, Merkurym, Neptunem i Sylvanusem, wskazując na jego wszechstronność i niezdolność do umieszczenia w gołębnikach.
Czczono go w kompleksie świątynnym i sanktuarium leczniczym nad brzegiem rzeki Severn w Anglii. Nodens specjalizował się w leczeniu dolegliwości oczu. Wydaje się, że świątynia zawierała dormitorium, w którym inkubowano uzdrawiające sny i wizje. Nodens należy do tych duchów, których imię jest wzywane na tablicach przekleństw, starożytnym rytuale magicznym, za pomocą którego petenci mogą prosić bóstwo o zemstę lub sprawiedliwość, w zależności od perspektywy.
Arthur Machen, wpływowy walijski autor, mistyk i członek ezoterycznego społeczeństwa Złoty Świt, opisał Nodensa jako „boga Wielkiej Głębiny lub Otchłani” w swojej kontrowersyjnej noweli z 1894 r. The Great God Pan.
Znany również jako: Nodons
Kreatura: Pies (obrazy znalezione w jego świątyni można rozpoznać jako psy gończe)
Święte miejsce: Nodens miał lecznicze sanktuarium / świątynię w Lydney Park nad brzegiem rzeki Severn w Gloucestershire w Anglii. Mógł też mieć świątynię w Lancaster.
Ofiary: Nodensowi zaoferowano wizerunki psów.
Nudd
(srebrna ręka)
W mitologii celtyckiej bóg morza i król Tuatha de Danann (lud bogini Danu). Nudd stracił jedną rękę w bitwie, tracąc w ten sposób tron, ponieważ okaleczony król nie mógł rządzić. Jego ręka została zastąpiona srebrną sztuczną ręką, odzyskując w ten sposób jego tron i zyskując tytuł Argetlam (srebrna ręka). Niektórzy uczeni uważają, że Ludd, brytyjski bóg morza, jest odpowiednikiem Nudda, który również stracił jedną rękę, zastąpił ją srebrną sztuczną i nazywał się Llawereint (srebrna ręka). Świątynia Ludda w Londynie znajdowała się w pobliżu katedry św. Pawła, a Ludgate Hill nosi imię boga. Czasami Ludd był znany w Wielkiej Brytanii jako Nudd.
Orcabella
Ta bogini o wspaniałym imieniu jest starożytnym duchem Galicji, obecnie w Hiszpanii, ale niegdyś starożytnym królestwie celtyckim. Orcabella jest opisywana jako pożądliwa wiedźma z ogromnymi apetytami seksualnymi. Może być boginią suwerenności podobną do bogini Irlandii: król lub władca musi kochać się z boginią w postaci wyschłej wiedźmy. Jeśli naprawdę jest właściwym królem i spodobał jej się, zostanie przemieniona w promiennie piękną, młodą, płodną kobietę, wskazującą, co jego panowanie zrobi również dla królestwa.
Święte miejsce:
Orcabella jest związana z Cape Finisterre (w galicyjskim: Cabo Fisterra), części Costa de Morta, „Wybrzeża Śmierci”. Ta strefa przybrzeżna nosi tę nazwę z dwóch powodów:
• To wybrzeże Atlantyku jest niezwykle skaliste i zdradzieckie, miejsce wielu wraków statków.
• Finisterre oznacza „koniec ziemi”. Kosmologia celtycka wyobrażała sobie, że to dosłownie koniec drogi, miejsce, w którym odpływają promy na wyspy zmarłych.
Region ten był domem dla celtyckich duchowych rytuałów i szlakiem pielgrzymkowym. W okolicy znajduje się wiele świętych kamieni, w tym jeden zwany Grobem Orkabelli. Region ten jest obecnie związany z Drogą św. Jakuba.
Rosmerta
Rosmerta jest boginią dostatku, dobrobytu, dobrobytu, pokoju i dostatku. Jest boginią miłości, która zapewnia płodność. Obecnie żadne mity dotyczące Rosmerty nie przetrwały, ale jest ona wielką boginią, która kiedyś była niezwykle popularna. Rosmerta była czczona na ogromnym obszarze celtyckiej Europy. Miała sanktuaria w całej Galii, po obu stronach Nadrenii i na Wyspach Brytyjskich, gdzie jej cześć skupiała się w Gloucester. Jej kapliczki łączyły się zwykle z leczniczymi źródłami, jak np. W Wiesbaden.
Rosmerta jest uważana za bóstwo, które łączy kultury celtyckie, rzymskie i germańskie, na co wskazują jej małżeństwa. Była partnerem różnych męskich bóstw w zależności od regionu. Wśród jej małżonków są Merkury, Wotan i celtyckie bóstwo Esus. W Lyonie była sparowana z Lugh. Jednak Rosmerta była również czczona niezależnie, sama, bez małżonka.
Post-chrześcijaństwo wiele funkcji Rosmerty zostało przypisanych Maryi. W 994 roku święty Gerard z Toul zastąpił posąg Rosmerty w jej sanktuarium na górze Sion-Vaudémont w Lotaryngii figurą Maryi.
• Rosmerta może chować się pod maską Czarnej Madonny z Avioth.
• Madame Rosmerta, świetny dostawca, jest właścicielem pubu Three Broomsticks w powieściach JK Rowling o Harrym Potterze.
Ikonografia: Jest piękną kobietą portretowaną z wyciągniętymi do widza ramionami. Zdjęcie z Wiesbaden przedstawia ją siedzącą na tronie, podczas gdy Merkury podaje jej zawartość swojej torebki.
Atrybuty: Róg obfitości, patera (talerz ofiarny), drewniane wiadro związane żelazem, chochla, pochodnia, podwójny topór, berło. Rosmerta również czasami dzieli atrybuty Merkurego, kaduceusz i torebkę.
Duchowi sojusznicy: Fortuna, Mercury; towarzyszy jej świta duchów martwych dzieci.
Stworzenia: wąż, koń
Święte miejsce: Góra Sion-Vaudémont, jej święta góra, na której czczono ją obok Wotana. (Vaudémont pochodzi od jego nazwiska).
Ofiary: Woda źródlana, miski świeżych owoców i prezenty godne królowej.
Sequana
Sequana, bogini francuskiej Sekwany, zasiadała w sanktuarium uzdrowiskowym u źródła rzeki, założonym w drugim lub pierwszym wieku pne, chociaż wcześniej mogła istnieć bardziej rustykalna świątynia. Później Rzymianie rozszerzyli go na główne sanktuarium, budując dwie świątynie i inne konstrukcje skoncentrowane na źródłach i basenach. Udokumentowane dowody sięgające co najmniej pierwszego wieku pne wskazują, że jej źródła uważano za mające właściwości lecznicze. Współczesne badania nie zdołały zidentyfikować żadnych minerałów leczniczych, więc albo woda się zmieniła, jest coś, czego nie rozpoznamy, albo właściwości lecznicze pochodzą całkowicie ze źródeł duchowych.
Sequana leczy wszelkie dolegliwości, ale jej specjalnością są schorzenia oczu i problemy z oddychaniem.
Ikonografia: Piękna, królewska kobieta ubrana w szaty i diadem stoi samotnie w łodzi w kształcie kaczki.
Stworzenia: Byk, pies
Ptak: kaczka
Święte miejsce: Fontes Sequanae, co oznacza „Fontanny Sekwany”, u źródła Sekwany w pobliżu Dijon, zostało po raz pierwszy założone w epoce żelaza. Mieszkali tam lekarze, księża i kapłanki. Inkubowano uzdrawiające sny i praktykowano hydroterapię.
Ofiary: Monety, owoce, biżuteria
Sulis
Sulis jest boginią przewodniczącą naturalnych gorących źródeł w Bath w Anglii. Źródła i miasto były wcześniej znane jako Aquae Sulis: „wody Sulisu”. Jej imię jest związane z celtyckim słowem oznaczającym „słońce” i w rzeczywistości wody są naturalnie bardzo gorące, jakby zasilane przez słońce. Wody Sulis są lecznicze. Jest boginią uzdrawiania, a także duchem sprawiedliwości i zemsty. Wielbiciele wzywali Sulis, aby ukarać tych, którzy zrobili im krzywdę, zwłaszcza złodziei.
Sulis mieszkał w Bath na długo przed przybyciem Rzymian. Świniom przypisuje się odkrycie jej leczniczych wód. Ludzie widzieli, jak leżały w ciepłym błocie. Celtowie woleli oddawać cześć Bogu w naturalnych warunkach, a pierwsza świątynia Sulis była rustykalna. Rzymianie kochali kąpiele termalne. Kiedy przybyli do Wielkiej Brytanii, całym sercem objęli Sulis i jej wody. Rzymianie utożsamiali ją z Minerwą i prawdopodobnie już w 65 roku n.e. zastąpili jej małą kapliczkę masywną świątynią w stylu śródziemnomorskim. Naturalne źródła zostały przekształcone w ogromny, zamknięty basen.
Nowa świątynia Sulis była objęta patronatem międzynarodowej klienteli. Stało się starożytnym celem pielgrzymek i turystów. Na miejscu znaleziono ponad szesnaście tysięcy monet, co świadczy o różnym pochodzeniu wielbicieli, w tym Celtów, Greków, Rzymian i zromanizowanych Brytyjczyków.
Monety i inne dary zostały przekazane Sulis przez wrzucenie ich do jej zbiornika, podobnie jak współczesna tradycja wrzucania monet do studni życzeń. Oprócz ofiar w jej wodach często składano tablice klątw. Tabliczki z klątwami (łac .: Defixiones, od czasownika oznaczającego „naprawić”, jak w złowieszczej groźbie, „Naprawię cię!”) To małe arkusze ołowiu lub innego miękkiego, niedrogiego metalu z wyszczególnieniem wiadomości składającego petycję pragnienia i skierowane do ducha, który ma je spełnić. Blacha z napisem została zwinięta jak mały zwój i wrzucona do wodnych głębin, z których nie można ich było wydobyć. (Dlatego zaklęcie nie mogło zostać złamane; petycja nie mogła zostać odwołana). Sulis najwyraźniej zapewnił sprawiedliwość tym, którzy postrzegali siebie jako skrzywdzonych lub pozbawionych praw.
Planeta: Słońce
Element: woda
Zwierzę: świnia
Święte miejsce: Święte źródło Sulis w Bath jest nie tylko źródłem gorącej wody i uzdrowienia, ale także świętym portalem, w którym mogą się komunikować ludzie i duchy, stąd jego skojarzenia z tabliczkami przekleństw.
Ofiary: Zaproponowano jej ex-wota w kształcie części ciała, zwłaszcza piersi. Uważa się, że te amulety były noszone podczas ciąży, porodu i laktacji, a następnie zostały przekazane Sulisowi po pomyślnym zakończeniu procesu. Ofiary odkryte w Bath obejmują również dużo monet oraz parę załadowanych kości.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz